Spaghetti, Acorn en Butternut

Herfst herfst wat heb je te koop. Een heleboel bladeren dwarrelen door de tuin. Gelukkig is het nog niet echt heel koud en is het werken met nu buiten echt lekker. We hebben vandaag alle borlottibonen eraf geoogst. Ze kunnen nu nadrogen in de kas en van de winter gaan we ze gezellig doppen en inmaken. Voor het Pim Mulier instituut heb ik vorige week een lunch bereid met bietjes en dahlia en geserveerd op de heide bij Warnsborn. Dat gaf wel een heel mooi herfstig plaatje.

Deze eikenblaadjes vliegen niet door de tuin maar zitten in een kropje nog mooi groen te zijn. Het is de laatste sla van het jaar! De groei is eruit en de gezaaide veldsla moet nog wel heel hard groeien om groot genoeg te zijn eind oktober. Maar die eten we dan zelf op deze winter. Als je dahlia’s in de tuin hebt is het leuk hier de bloemblaadjes van te gebruiken voor een herfstig sla boeket met walnoten, peren en blauw schimmel kaas.

Met de paksoi en de prei kun je een lekkere roerbak maken. Geef een kleurig accent met paprika of wortel. Snij alle groenten Chinoise en bak ze kort zodat ze nog knapperig zijn, afblussen met wat zoute sojasaus. Voor de pit kun je wat rode peper, knoflook en gember gebruiken en voor de eiwitten knapperig gebakken tofu. Decoreren met sesamzaadjes en je hebt snel een mooie en lekkere Oosterse maaltijd. 

Mooie bietjes! Deze gezaaide bieten zijn minder eenvormig dan de geplantte bietjes maar hebben mooie vormen en kleuren. Rood-wit gestreepte chioggia bieten, diep rode cylindra biet waar je mooie plakjes van kunt snijden en goud gele bietjes voor een zonnige geheel. De chioggia bieten worden helaas roze als je ze kookt. Wil je ze zo mooi gestreept serveren. Schaaf er dan dunne plakjes van en marineer die in een lichte azijn. Heel lekker als salade met hazelnoten en geitenkaas. Dit kan natuurlijk ook met de andere kleuren!

En dan nog meer soorten pompoen. Afgelopen week zat er muskaat pompoen in het pakket. Een lichte zoete en naar meloen geurende pompoen. Deze week kun je de butternut, een peervormige pompoen, de witte eivormige spaghetti pompoen of de ahorn pompoen met een geribte eikel vorm in je pakket vinden. Deze pompoenen kun je ook in de vensterbank leggen en pas opeten als ze een plekje krijgen natuurlijk.

De spaghetti pompoen is het meest bijzonder. Het vruchtvlees van deze pompoen gedraagt zich als spaghetti. Halveer de pompoen, haal de zaden eruit en laat de pompoen in de oven op 180 graden 45 min garen. Het vruchtvlees kun je nu met een vork wat los maken tot spaghettislierten Hierna kun je in het holletje een tomatensaus met zoet gefruite uitjes, knoflook, oregano en tijm doen. Het ziet er prachtig uit op tafel en je hebt een koolhydraat arme maaltijd!

De Butternut pompoen heeft boterzacht vruchtvlees, prima voor soepen en curry. De schil is prima te eten, je snijdt alleen de lelijke en harde plekjes eraf.

De Acorn pompoen is een Thanksgiving favorite. Ik maak ze het liefst in maantje in de oven klaar zodat je de smaak goed kunt proeven. Op het internet kun je veel recepten vinden zoals op deze site: http://www.thekitchn.com/10-ways-to-eat-an-acorn-squash-129731

wuivende rafelsteeltjes in de mist

Wat een feest! Afgelopen zaterdag was een uitgelezen dag voor een feestje. De tuin lag er prachtig bij met pompoenen en bloemen overal. Zodra het zonnetje doorbrak zaten er overal in de tuin mensen te genieten van de kleuren en geuren, koffie en taart. De winkel zag er weer uit als een stilleven, een plaatje gewoon. Zodanig zelfs dat de eerste klanten er niet uit durfden te pakken. Gelukkig was onze hoop pompoenen aan het eind van de dag wel een stuk geslonken!

pompoenen in de mist

We hadden een stoofpot op het vuur met lamsnek, ui, wortel, pompoen en aardappel. Je start met het fruiten van de ui en het aanbraden van het vlees, hierna doe je er stukjes wortel bij en wat bouillon zodat alles net onder staat. Voeg nu nog wat kruiden toe. Drie opties voor mij: Frans; met laurier, tijm, oregano en zwarte peper en een flinke scheut rode wijn, Marrokaans met ras al hanout en misschien wat extra komijn, rode peper en schijfjes citroen en een scheut witte wijn en nog wat citroensap, of Indiaas met Hindoestaanse curry, schijfjes gember, zwarte mosterdzaadjes, rode peper en geen wijn maar wat yoghurt en citroensap. De laatste twee ingrediënten doe je er pas na een 1,5u stoven bij om nog een 15 minuten mee te pruttelen anders wordt het erg zacht. Ook zonder lamsnek een lekkere stoofpot, bijvoorbeeld met kikkererwten. 

In het pakket ook de laatste suikermais. Ik heb altijd moeite met het afscheid… Zo lekker zoet haal je ze niet uit een potje of vacuüm zakje.

De raapsteeltjes staan zo mooi te wuiven in de tuin dat het jammer is ze te oogsten. Maar ook altijd weer fijn op je bord, tussen je broodje of als salade of in de stamppot met wat brie en walnoten!

Lekker om te combineren met de veldsla. We telen verschillende rassen raapsteeltjes of bladmosterd. De raapsteeltjes met ingesneden blad heten bij ons rafelsteeltjes en geven je salade een mooie kleurschakering. Ik heb zelfs een roze variant weten te telen, maar die laat nog een paar weken op zich wachten. Voor nu dus de mizuna, purple frills en golden frills. Vanaf morgen niet meer 's ochtends wuivend in de mist.

op tv!

Vandaag was de tuin te zien bij Binnenstebuiten op NPO2. De opnames waren op een prachtig zonnige dag in augustus en dat leverde mooie plaatjes op! Klik hier voor de uitzending.

Zaterdag 23 sep Oogstfeest en open dag

Terwijl ik een heerlijk herfstige pompoensoep aan het koken ben schrijf ik dit briefje. Na een natte zaterdag waarop we weinig bezoekers anders dan onze vaste klanten en abonnees konden verwelkomen is de schuur geïsoleerd. Samen met mijn jongens en twee van de meiden van Marieke hadden we deze klus in een dag geklaard! Nu nog elektra en wandplaten en onze warme lunchruimte voor de vrijwilligers is klaar. Gelukkig lijken er nu twee warme weken in het verschiet te liggen. Goed voor de nieuwe courgettes en het afrijpen van de laatste pompoenen. Ook de aardperen hebben zo’n Indian Summer nodig. Ondanks dat ze nu wel 3 meter hoog zijn vormen ze pas na 21 september knollen. Veel planten uit regio’s rond de evenaar hebben deze eigenschap. Dus ook de zoete aardappels, oca en mashua.

De pastinaak is al wel lekker zoet, geurig en op formaat. Lekker in een mix met aardappeltjes, bietjes, pompoen in blokjes in de oven. Husselen met wat olijfolie en knoflook en dan zo’n 45 minuten laten poffen in de oven. Mmmm

De eerste veldsla van de herfst is weer genieten. Veldsla is familie van de valeriaan en heeft een bloemige, nootachtige geur. Heerlijk om te combineren met de knapperige little gem of met borlottibonen, cherrytomaatjes, feta en augurkjes.

De little gem is een bindsla die ook goed als warme groente kan worden gebruikt. Halveer de harten (gebruik het buitenblad gewoon als sla) en leg deze met het snijvlak omhoog in een oven schaal. besmeer met olie, strooi er grove geroosterd broodkruim overheen en parmezaanse kaas. Zet een half uur in de oven van 180 graden. En gril eventueel op het laatst nog even af om een mooi korstje te krijgen. Lekker bij pompoenrisotto!

In de pompoensoep van vandaag zit naast een halve/driekwart  pompoen, een prei, een stengel, bleekselderij, een winterpeen een hand shiitake en een halve appel. Ook wat blaadjes salie, laurier, een stukje gember  en twee teentjes knoflook. Als alles zacht is pureer ik alles (zonder de laurier) en breng ik het op smaak met peper, zout en een scheutje sojasaus. 

Komende zaterdag is het oogstfeest! We houden een feestje om de overvloedige oogst van dit seizoen te vieren. Honderden pompoenen, kisten met aardappels, om de kilo's bonen en aardbeien maar niet te vergeten die we dit jaar konden plukken. Nu is de tijd om chocolade-pompoentaart, apple crumble of worteltaart te bakken. Naast een gezellig terras vol lekkers uit de tuin zijn er rondleidingen door tuinster Esther om 11, 14 en 16 uur waar je alle vragen over de tuin en tuinieren kwijt kunt. Marjel Neefjes staat bij ons met heerlijk lamsvlees, worsten en vachten van de Grebbeschaap-kudde. Je kunt ook je eigen vachtje vilten! Natuurlijk zijn er allerlei pompoenen en eigen appelsap te koop. Op het vuur staat pompoensoep en lamsstoof en kinderen (en volwassenen) kunnen hun eigen broodje bakken of suikermais roosteren. Voor alle abonnees een kop koffie of thee gratis. 

PS DINSDAG 19 SEP IS DE TUIN OP TV BIJ BINNENSTEBUITEN 18:45-19:15

boerenkoolsalade voor bij dertig graden

Na een super mooi en super druk weekend met een bruiloft en nog 3 feestjes in de tuin heb ik even niet meer helemaal helder wat we morgen gaan oogsten. In ieder geval hebben we nog steeds meer dan genoeg bonen, maar welke je in het pakket gaat vinden weet ik nog even niet. 

Wel staat de salanova er prachtig bij. Deze donkere sla snij je heel makkelijk los. En de kleine blaadjes maken een mooie salade. Zoals je in de foto’s ziet hebben we heel veel salade gemaakt afgelopen week. 

Misschien lukt het om iedereen ook een augurk in het pakket te doen. Augurken inmaken is in principe makkelijk. Maar duurt wat lang. Boen de augurk en zet hem 36u in een oplossing van 1l water en 75g zout. Spoel de augurk af en snij hem in plakjes of blokjes of wat je leuk lijkt. Stop dit in een potje en doe er wat dille, zwarte peper mosterdzaadjes en dragon bij en overgiet alles met een kokend mengsel van 200ml azijn, 130ml witte wijn, 170 ml water en 60g suiker. Je houdt hier best wat van over maar dat is dan weer heel lekker om te gebruiken bij het maken van koolsalade! Vul de pot tot aan de rand en sluit het af. Neem een schone, uitgekookte pot en deksel hiervoor. Zet de augurkjes 2-3 weken weg. dan ontwikkeld de smaak zich het best.

Boerenkool in de zomer! Boerenkool een super gezonde groente vol antioxidanten en mineralen zoals calcium. Het zonde deze groente alleen maar in de stamppot te doen. Je kunt hem roerbakken, in de oven grillen, in een pasta saus verwerken of zelfs op de pizza doen. Op internet vind je een boel recepten. Dit is mijn variatie die ik ook wel met savooiekool maak.

Salade van boerenkool. Strip de boerenkool van de hoofdnerf en snij de bladeren fijn. Meng er een mespunt zout door en kneed de kool zodat hij goed gekneusd is. Voeg er dan het zoetzure mengsel van hierboven door heen of een mooie wijnazijn met wat zoets zoals wat appeldiksap en een theelepel grove mosterd. Nog even door mengen en kneden en dan een half uur of langer laten staan. De zuren en het zout maken de kool zacht. Meng er dan grof gehakte geroosterde hazelnoten, blokjes zachte geitenkaas zoals geitencamembert, en kwartjes ei (nog net zacht) en granaatappelpitjes doorheen en je hebt een heerlijke maaltijdsalade voor bij geroosterd brood.

We telen deze kool natuurlijk ook weer in allerlei varianten, paars, rood en een Russische variant die er tussenin zit. De Groene variant is een oud ras leeuwerikstongen omdat ze zo mooi smal zijn. Vind je het toch een beetje raar en wilde gewoon stamppot eten, strip de bladeren dan en stop ze in een een plastic zak in de diepvries. Kruimel ze als ze bevroren zijn in stukjes en voeg op het laatst aan de kokende aardappelen toe.

De prei heeft zo’n lekkere frisse zachte ui smaak dat het leuk is hem eens niet te veel te combineren. Gebruik voor dit recept Prassorizo alleen de lichtgroenen witte delen. Bewaar het donker groen voor een pastasaus of trek er bouillon van. Snij de 500g prei in de lengte en was hem goed en snij er dunne reepjes van. breng de prei met 750 ml water aan de kook en voeg na ongeveer 10 minuten 8 el risotto rijst,1,2 dl olijfolie en 1,5 tl zout, wat verse zwarte peper en 2 el citroensap toe. Laat dit in 15-20 minuten zachtjes garen tot de rijst net zacht is. Serveer met een wat citroenrasp en wat pijnboompitjes bij een mooi stukje vis.

Nazomer mijmeringen

Ik ben nog aan het bijkomen van de opnames van BinnensteBuiten vorige week. Alle vrijwiligers en stagiaires hebben keihard gewerkt om de tuin picobello op de film te krijgen. Het was super leuk om een keer mee te maken maar ik weet zeker dat ik geen tvster wil worden. Pfff wat lastig en zeker als je binnen een script moet werken. Ik vond het ook knap van die regisseur… vertel alles maar eens in 10 minuten waar je normaal zeker een uur over doet. Het verhaal heeft wat nuance verloren maar de tuin staat er prachtig op! Zodra we de uitzenddatum weten laten we het jullie horen. Hierboven nog een plaatje van 20r geleden toen we de tuin ontdekten.

Deze week is er suikermaïs! Omdat de eerste zaaisel door de muizen vakkundig is geminimaliseerd zullen we de komende tijd steeds kleine beetjes kunnen oogsten. Door het verplichte bijzaaien hebben we nu een meer gespreide oogst. Dat is dan weer een mooie bijkomstigheid. Ik heb verschillende rassen suikermaïs gezaaid waarvan er een wel 3 m hoog is geworden! Het is een prachtig bed met reuze zonnebloemen, geel/rood kleurende quinoa en de statige maïs. Zo’n kolf geeft mij echt een nazomer gevoel. De avond begint eerder dus je kunt genieten van het licht van je BBQ vuurtje. Je kunt de kolven in hun groene jasje garen op de bbq, wel regelmatig draaien natuurlijk. In een pan kokend water is de kolf zo vers van de plant en melkrijp in 2 minuten gaar. de kleur van de zaden verandert naar een dieper geel en dan is de maïs gaar. Lekker met boter en een klein snufje zout.

We hebben veel dille in de tuin dit jaar. De dille past natuurlijk geweldig bij zalm, een lekker visje voor bij die suikermaïs op de BBQ. De eerste planting dille staat al in het zaad, de planting erna staat in bloei en trekt veel sluipwespen. Geweldig want deze beestjes zijn de vijanden van rupsen en larven in de tuin. Dus ook die van het koolwitje bijvoorbeeld. We hebben nog een nuttige wesp in de tuin. De Franse veldwesp heeft ook een plaatsje gevonden in een spleet boven de kas. Deze wesp heeft hangende achterpoten en ziet er gevaarlijk uit maar is niet geïnteresseerd in zoetigheid dus hij blijft bij ons uit de buurt. Alleen als je er per ongeluk op gaat zitten heb je kans om gestolen te worden. Ook deze wesp jaagt op rupsen en larven. 

De zapallito is een zomer pompoentje dat rauw wat weg heeft van meloen en komkommer. Je haalt de zaden uit de buik en Snij dan dunne maantjes. Lekker in een salade of als dipgroente. Ook als vruchtgroente in een stevige stoofschotel met bonen, tomaat, ui, lamsvlees en een pittige curry is het een aanwinst. Wel als laatste toevoegen 5 minuten meepruttelen is voldoende en heb je nog wat beet.

De pronkers zijn de bonen die ik altijd op de lange kant van het bed verbouw. Ze hebben mooi gekleurde bloemen en ruiken ook heerlijk. De bonen moet je jong plukken wat te dik worden ze ‘scherp’ zoals mijn oma zei. Er zitten dan harde vliezen in en je kunt ze dan alleen nog eten als je ze door de molen haalt. Tijdens de vakantie heb ik een hele mooie bonenmolen gevonden in Franeker. Hij staat in de winkel dus als je de bonen wilt snijden kun je ze daar direct klein maken. Als je bonen in zout wilt maken is dit je kans. Voor de jonge bonen is dat zonde. Je verliest veel vocht en smaak als je ze zo dun snijdt en dan kookt. In een roerbak zou het wel goed passen denk ik. 

De eikenbladsla wassen we heel goed maar door de enorme heftige buien van deze week kan er nog wat zand in zitten. Ook regenwormen zoeken er bij zulk vochtig weer hun heil in en drie jaar geleden kwam ik zelfs een keer een jonge ringslag tegen in zo’n mooie krop. Wees gerust we checken ze goed voor ze in de pakketten gaan. 

De paksoi is niet prachtig maar nog wel fijn als sappige groente in een pastagerecht met pittige pecorino en cherrytomaatjes.

Slangentuin

De slangeneieren zijn uitgekomen! Elk jaar vinden we in het voorjaar wel 10 slangen in onze speciale slangencomposthoop. We hopen natuurlijk aan het eind van de zomer het resultaat van deze enorme orgie te kunnen bewonderen. En jawel hoor ze zijn er weer baby ringslangen. Ik hoop dat de ouders er een beschuit met veel muisjes op eten, echte muizen dan natuurlijk.

Deze week hebben we weer een lekker vol pakket met de mooiste bonen uit de tuin: cobra’s, een lange stokslaboon maar dan wel mooi rond, zoet en sappig. Mijn kinderen willen de sperziebonen eigelijk het liefst gewoon gekookt en met wat boter en zout. Afgelopen weekend kookte ik nog een diner voor 55p in de ommuurde tuin maar gisteren kwamen mijn kids terug van vakantie en hebben we een feestmaal in de achtertuin genoten. Met allemaal groenten uit eigen tuin, sperzieboontjes, sla, de eerste suikermais, gebakken aardappeltjes  en een lamsschouder van de mooie Kerry Hill lammeren uit t beekdal. 

Voor het feest in de tuin maakte ik de bonen geïnspireerd door Ottolenghi. Snij 2 kleine rode uien in maantjes en fruit deze met 2 teentjes knoflook een (halve) rode peper en een halve fijngesneden puntpaprika. Voeg als de uien glazig worden 5 cm lange stukjes boon toe. Goed om blijven scheppen en een klein beetje vocht toevoegen om wat stoom te creeeren. Voeg nog wat zout toe en een klein beetje dragon. Ook zonder dragon erg lekker!

Als ik snel wil koken heb ik geen tijd om de aardappels te laten garen of heel lang op een laag vuur te bakken. Dan snij ik de aardappels in 3 cm grote stukjes en kook ze heel kort, 4-5 min, daarna bak ik ze in een koekenpan met wat olie of boter in een mum van tijd knapperig. Zeker deze raja’s vind ik erg lekker om te bakken. Ze zijn een beetje kruimig en dan caramelliseerd de buitenkant mooi. 

Mmmm lekker geurige knolvenkel. Zo vers kun je ze tot aan het groen opsnijden. Ook lekker om fijn gesneden zo’n 3 minuten te roerbakken met een sjalotje of uitje. Voeg daarna wat rozemarijn blaadjes toe en een half glas witte wijn en laat de venkel nog 3 minuten sudderen tot de wijn verdampt is en de venkel gaar.

De radicchio is een toegift want ze waren of heel klein of ze gingen al weer schieten. Het is een raar jaar… Maar dit stevige kopje is een wat bittere groente die erg lekker is in salades, bijv met het zoete van de venkel. Maar op het internet vind je erg leuke recepten om de krop te roerbakken of ze in risotto te stoppen.

De bolcourgettes zijn geweldig om te vullen of te gebruiken als eetbare sauskom. Blancheer de uitgeholde courgettes niet te lang. Maak een wat vloeibare pasta saus met het vlees van de courgettes, gehakt, ui en tomatenpassata. Serveer die saus in de bolcourgetjes bovenop de pasta. Om erbij te kunnen moet je de courgettes natuurlijk wel aansnijden en loopt de pastasaus over je spaghetti o.i.d..

PS Afgelopen maandag hadden we enorm geluk. Een prachtige dag voor de opnaems van Binnenstebuiten van NPO1. Zodra we de uitzenddatum weten volgt meer informatie.