IJsheiligen

Wat een prachtige dagen! Warm, vochtig, geweldig voor de plantjes en de slakken… Vandaar dat ik dit jaar een biologische bestrijding in ga zetten; nematoden of te wel aaltjes die de slakken gebruiken als host. Nadat ik er dus een paar miljard heb uitgezet hoop ik dat ze zich gaan vermenigvuldigen en dat er wat meer evenwicht en lagere populatie in de slakken zal ontstaan. Tot nu toe heb ik vooral in de kolen veel last. De tweede planting met rode spitskool en Bloemendaalse gele is bijna helemaal afgegeten. Die gaan we natuurlijk bijplanten maar eerst ga ik vanavond met een gietertje rond om de aaltjes te verspreiden.

Dit weer is ook super om bonen te zaaien en pompoenen te planten. Dat gaan we dus ook deze week doen. Maandagochtend vroeg was omroep Gelderland in de tuin om daar verslag over te doen. http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2134380/IJsheiligen-voorbij-nu-hopelijk-geen-vorst-meer
De plantgoeddag van afgelopen zaterdag was een succes veel van de opgekweekte planten zijn verkocht maar gelukkig is er ook nog genoeg over voor de mensen die zaterdag niet konden.
Het pakket is deze week wat licht, de echte zware producten zoals koolrabi of bosbietjes doen hun best maar moeten nog wat langer groeien. Wel een heel smakelijk pakket met bijvoorbeeld kervel. Ik maak elk jaar kervelsoep en de kids vinden het heerlijk. Ik maak met boter en bloem een roux. Die vul ik aan met water (of bouillon), melk, zout en peper tot een romige soepdikte en daarna blender ik er een bos gewassen kervel doorheen. Super simpel en super lekker. Met knapperig brood, tomatensalade en wat chipolata worstjes
Rafelsteeltjes! Een echte voorjaarsgroente, het is een variant op raapsteeltjes alleen zijn deze rassen veel mooier door het gerafelde blad. Ze smaken knapperig sappig en licht pittig naar mosterd. Het combineert heel goed met de warme aardse smaak van shii-take. Raapsteeltjes horen van oudsher fijngesneden in een stamppot. Als variant hierop kun je de rafelsteeltjes serveren in een risotto met de gebakken shii-take waar je ook een bosknoflookje en wat rode peper doorheen snippert (al dan niet mee gebakken).
De shii-take komen van mycocycling een opstartend bedrijfje in Wageningen dat de bio-koffiedik van de uni en verschillende restaurants recycled door het in een mengsel van houtzaagsel van lokale zagerijen te gebruiken als groeimedium voor paddestoelen! Lekker en duurzaam!
Bosknoflook komt niet uit het bos… het is geboste jonge knoflook die nu nog erg op prei lijkt. Maar dan wel met de heerlijke smaak van knoflook! De knoflook is al in oktober geplant en heeft de hele winter langzaam onder de grond gegroeid om bij de eerste warmte te kunnen profiteren van zijn wortels en gelijk door te groeien.

De eerste sla! Romaanse sla of bindsla of Little Gem, erg lekker in een maaltijdsalade en leuk ook om te grillen. Snij de kropjes in kwarten en gril ze op de gesneden kanten in een grillpan en bestrooi het met wat gehakte hazelnoten, zout, zwarte peper en mooie olijfolie.
Rabarbercake: Meng 200g zachte boter met 150-200g fijne rietsuiker en wat vanillepoeder, klop het luchtig en voeg een voor een 4 eieren toe. Meng 200g bloem, 20g custard en 8g bakpoeder en voeg dat beetje voor beetje toe. Neem een platte bakvorm en leg daar bakpapier in en dan het beslag, druk in het beslag 2 cm lange stukjes rabarber. 30 minuten afbakken bij 180 graden. Even checken met een sateprikker of de cake gaar is! Evt. vervang je een deel van de bloem door amandel meel en bestrooi je de taart met amandelschaafsel.

Eet smakelijk, Esther en Marieke

Eerste groentepakket van het seizoen!

Hoera, het eerste pakket! Wat is de winter snel voorbij gegaan. In de afgelopen koude en droge april leek alles stil te staan. Maar rustig is het toch doorgegroeid. De paksoi is al mooi groot, of anders vind je twee kleintjes in de krat. De prei en de bieten hebben de hele winter rustig op het land of in de kuil gestaan. Zo is dit eerste pakket stiekum erg gewichtig geworden. 

Rabarber, een echte voorjaarsgroente of -fruit? Ik maak er nog steeds het liefst desserts mee bijvoorbeeld gestoofd met port en gekruimelde merengue en hazelnoten erop maar ook lekker op de couscous!

Gestoofde rabarber met port Verwarm de oven voor op 195 ˚C. Halveer een vanillestokje in de lengte en schraap het merg eruit. Breng voor het stoofvocht rode port met vanillemerg, het leeg geschraapte vanillestokje, honing en kaneel aan de kook. Snijd de uiteindes van de rabarber en snijd de rabarber in stukjes van circa 5 centimeter en leg ze in een ovenschaal. Schenk het stoofvocht over de rabarber en dek de ovenschaal af met bakpapier. Gaar circa 35 minuten in de oven tot de rabarber zacht is. 

Rabarbercouscous Strooi de couscous in een kom en schenk er water of bouillon erbij. Dek de kom af met een bord en laat circa 10 minuten staan tot de couscous het vocht volledig heeft opgenomen. Verhit een scheutje olie in een pan en bak wat merquezworstjes rondom in circa 5 minuten goudbruin en gaar. Haal de merquezworstjes uit de pan en snijd ze in plakken. Halveer de paprika in de lengte, verwijder de zaadlijsten en snijd de paprika in blokjes. Snijd wat bosuitjes in ringetjes. Snijd een handje dadels in reepjes. Meng de merguezworstjes, paprika, bosuitjes, dadels en rucola door de couscous. Breng op smaak met citroensap, zout en peper. Schil de rabarber, halveer de stengels in de lengte en snijd de rabarber in gelijke stukjes. Verhit een scheut olie in een pan en bak de rabarber circa 1 minuut. Voeg de honing toe, breng op smaak met een beetje zout en peper en bak de rabarber in circa 4 minuten gaar. Leg de rabarber op de couscous.

Voorjaarsblaadjes voor een mooie salade van veldsla, bloeiend winterpostelein en mosterdsla. Goed wassen en een mooie dressing , misschien nog wat mozzarella bolletjes en gele tomaatjes erover en het lijkt wel als of je een lentewei op tafel hebt staan.

De bieten zijn of geel of gestreept, Burpee’s Golden of Chioggia di Tondo. Natuurlijk niet meer zo geweldig zoet als de zomerbietjes maar nog wel lekker om te (geschild en in stukjes) poffen in de oven met wat olijfolie en knoflook en dan serveren met zure room. Lekker bij een pittig gekruide vis of een bonenschotel. Ook lekker en makkelijk is er een soep van maken. De kleur zet iedereen op het verkeerde been.

De paksoi en prei vragen bij mij om een lekkere miso soep met fijn gesneden prei, reepjes paksoi, gekookt ei en noodles. Lekker en snel klaar! Kies een goeie miso of dashi bouillon of probeer er eens een paar uit. 

In de tuin begint de plantgoeddag van 13 mei dichterbij te komen dus naast wieden en planten zijn we ook druk om allerlei kruiden, groenten en eetbare bloemen op te potten. De courgettes en pompoenen zijn net boven in de zaaitafel en zelfs daarin hebben sommigen een klap van de nachtvorst gekregen! Ik heb nog niet eerder zoveel schade gezien van een nachtvorst. Het was dan ook echt 8 graden onder nul!

In de krant

Een leuk stukje over tuinieren in de Gelderlander vandaag. Wil je nog meer weten over wat wel en niet in compoosthoop kan, compost fermenteren, welke soorten groenten goed bij elkaar geplant kunnen worden of wil je gewoon leuke en lekkere plantjes voor je eigen moestuin kopen? 13 mei hebben we weer onze plantgoedmarkt met heel veel keus en rondleidingen.

Lente!

Blauwschokkers, krombekken en gouden peultjes planten in t zonnetje. En een heerlijke welverdiende lunch #genieten

zonnewortel - eind van het tuinseizoen

Tja het blijft lekker weer dus het aller-, allerlaatste pakket oogsten we met een zonnetje! Deze week durfde ik eindelijk de aardperen en zonnewortels eruit te halen. De zonnewortel is een soort aardpeer met een iets stevigere smaak en andere langgerektere vorm. We hebben een mooie oogst en ook de zoete aardappels zijn best groot geworden. Dit jaar was het de eerste keer dat ik bataat teel, dit is een variëteit die wel wat kou kan hebben. Ze kunnen zo’n kg per plant produceren hier in Nederland. Dat heb ik niet gehaald maar ik ben wel blij met de ruim 30 kg van 50 planten. Volgend jaar ga ik het zeker weer telen. En dan kan ik ze hopelijk wat eerder oogsten. Nu is het een primeur en specialiteit voor jullie diehard abonnees! Heel spannend vind ik of ik de bataatplanten levend kan houden deze winter. Het is namelijk een vaste plant die niet winterhard is. Komende weken halen we ook de yacon (appelwortel), oca en knolkapucien eruit.

Vandaag is voor mij eigenlijk de echte laatste tuindag. Laatste keer pakketten maken. Uit de tuin komen nu vooral zoete smaken zoals de pompoen, aardpeer en bataat. Alle zomerse energie opgeslagen in suikers of zoals bij de aardpeer inuline. Dat is een stofje dat door het lichaam heel makkelijk omgezet kan worden naar insuline en dus helpt bij een goede suikerspiegel. Ik voel het zelf doordat ik na het eten van aardpeer vaak heel rustig en geconcentreerd kan werken. Je kunt de aardpeer wel het best schillen en langzaam garen. Met schil en kort gekookt krijgen de meeste mensen last van winderigheid en dan zit je nog niet echt rustig :-). De eerste aardpeertjes heb ik gegeten langzaam gebakken in olijfolie met wat fijngesneden knoflook. Mmmm erg lekkere winterse smaak. Verder pof ik ze graag samen met bataat of pompoen in de oven met sjalotjes, rozemarijn en rode peper.

Ook bittere smaken vind je vaak in de winter. De bitterstoffen werken als een soort antivries in de plant. Energetisch gezien is bitter goed voor het hart. Voor veel mensen is het afnemende licht een reden om zich minder opgewekt gevoelen. Het eten van groenten zoals andijvie en radicchio helpen je om de donkere dagen door te komen. Dus maak een lekkere stamppot met zoute spekjes of zongedroogde tomaatjes voor wat helderheid.

De pompoen gaan we vanavond tijden ons laatste avondmaal (het is halloween of samhain, het oud en nieuw bij de kelten) gebruiken als… soepkop, daarna lantaarn en het uitgeschraapte vruchtvlees gaat samen met wat raapsteeltjes in een quiche. Als dat niet multifunctioneel gebruik van groenten is!

En dan winterrust... 

Nou ja we gaan de komende weken gewoon door met werken alleen wat meer achter de computer en voor de kachel en wat grotere klussen zoals het bouwen van een nieuwe schuur zodat we alle teeltmaterialen droog kunnen opbergen. 

Laatste week open! Pompoenen, pepers en rare knollen

Dit weekend was een heerlijke feestelijke afsluiting van het seizoen, een zonnetje en een prachtige aangrijpende voorstelling van het WDT in het kader van het festival Woest en Bijster. Op het terras konden de gasten zich warmen aan thee, chocomelk, glühwein en pastinaak-gembersoep. Deze simpele maar heerlijk verwarmende soep is heel romig en vullend zonder dat het zwaar is. De gember is ook nog eens heel goed om beginnende verkoudheden naar huis te sturen. Fruit 1 ui, snij 500 gram schone pastinaak in stukken. Bak 3 cm geschilde en in stukjes gesneden gember en een halve rode peper even mee, vul aan met 1 l water. Breng aan de kook en kook zo’n 15 minuten. Pureer het geheel tot een gladde soep. Breng op smaak met zeezout, citroensap en eventueel nog wat extra gember of rode peper.

In het pakket van deze week vind je verschillende pepers een grote die erg mild is en rode en zwarte pepertjes, wat heter. Aan de plant lijken het net rode en zwarte puntmutsjes. Vooral  die laatsten zijn heel toepasselijk met Halloween zo vlakbij.

In dit laatste officiële pakket vinden jullie rode kool en appeltjes voor een echte winterse schotel. Fruit een grote ui en voeg daar 600g fijngesneden rode kool aan toe, even aanbakken. Voeg in blokjes gesneden appeltjes toe, wat water en appelsap, een blaadje laurier, 2 kruidnagels en een stokje kaneel. Laat het geheel een half uur stoven, breng op smaak met sinaasappelrasp, citroensap, zout en peper. Serveer met aardappelpuree, bulgur of gebakken aardappeltjes.

In de tuin hebben we alle pastinaak en bieten gerooid. Na de eerste heftige nachtvorst afgelopen zondag is het rariteitenbed ook toe aan rooien. Dus komende week gaan de bataat en aardpeer opgegraven worden. De oca en knolkapucien zien er nog goed uit dus die mogen nog een paar weken voor we ze net als de andere knolgewassen opkuilen zodat we ze tijdens de winter vorstvrij houden maar er wel makkelijk bij kunnen. Deze oogst gaat meestal naar restaurants of natuurvoedingswinkels. Mocht het een koel voorjaar zijn dan halen ze ook wel het eerste pakket.

De bietjes zijn te bewonderen in een leuk item in het foodinspiration.nl magazine. Die kun je online lezen. Er staat een ‘battle’ in tussen de nieuwe wilden: Emile (mijn chef met mijn bietjes!) en Leon (Utrechts restaurant met watersnip). Leuk om te zien hoe Emile werkt en heel mooie dingen doet met groenten en kruiden. Stem voor Emile! Stem voor groenten als hoofdgerecht!

Ter inspiratie voor jullie een quiche met bietjes en prei: Beleg een lage bakvorm met bladerdeeg. Leg de bodem vol met dunne ringen prei en leg erbovenop een laagje in blokjes gesneden bietjes. Verdeel hierover wat stukjes gebakken spek of fêta, wat verse tijm en rode peper. Kluts 8 eieren met wat zout en voeg 200ml dikke yogurt toe. Meng dat rustig door elkaar en verdeel het over de groenten. Bak de quiche op 180graden in 45 minuten gaar.

Als toegift een lekker frisse en pittige rode of witte rettich voor op een broodje kaas of geraspt als salade bij de quiche bijvoorbeeld.

mosterdsla en de kroonprins

Met zo nu een een waterig zonnetje was het vandaag heerlijk in de tuin. Morgen krijgen we onweer dus ik hoop dat we voor de middag klaar zijn met de pakketten. In de tuin wordt het steeds leger maar we zijn nog steeds aan het poten en en zaaien. De knoflook staat erin, rassen met mooie namen zoals Music, Porcelain, Transsylvanian en Siberian en deze week zaaien we winterrogge en zomerwortel.

In het pakket had deze week aardpeer moeten zitten. Door de koude zomer en droge nazomer hebben de knollen zich echter nog niet ontwikkeld! Het gewas wel. Het is soort enorme jungle van 4 meter hoge stengels met bovenin kleine zonnebloemetjes. Prachtig maar dit jaar dus niet zo productief. Gelukkig telen we zoveel verschillende groenten en fruit dat we wel wat kunnen schuiven. Daarom nog een keer stoofperen want die deden het wel goed. Deze soort ken ik als Winterriet of zoals een andere pomoloog zei Conseileur du cour. Dat klinkt heel sjiek en volgens hem kun je de peer rustig laten rijpen en dan wordt het een lekkere handpeer. Zoveel geduld heb ik blijkbaar nog niet gehad. Ik schil deze wat grote peren en dan stoof ik ze in stukjes, dat gaat ook lekker snel. Het kookvocht kun je met wat suiker (en kaneel of kardemom) inkoken. Smelt wat boter in een ovenvaste schaal of pan, bak daar de stoofpeertjes in en schenk er een deel van de stroop over. Bedek het geheel met bladerdeeg en laat in een oven van 200gr in 20 minuten bruin worden. Schenk hier ook nog wat stroop over en serveer de Tarte Tatin met een bolletje vanille ijs.

En nog een een mooie bos mosterdsla of rafelsteeltjes. Deze keer drie-kleuren lekker als pittige salade met komkommer, granaatappel en yoghurtdressing (tja ik ben weer helemaal into granaatappel). Maar ook roerbakken kan goed bijvoorbeeld met wat julienne gesneden wortel, plakjes rode ui en linzen. Als kruiden pak ik nu snel rode peper, gember en knoflook (tegen de verkoudheid) en wat komijn want dat past lekker bij de linzen.

Die winterpeen komt bij onze collega’s uit de achterhoek vandaan. De peen die wij deze week oogsten was een beeeetje achtergebleven. De eerste zaai was door een ijverige stagiair omgeschoffeld en de latere zaai heeft het niet meer gered.

Crown Prince, de blauwe pompoen die ik nu al jaren met overgave teel is een van de smaakvolste pompoenen die ik ken. Ik bewaar de pompoenen makkelijk tot maart in de vensterbank en met kerst maak ik er elk jaar weer wat moois van want de schil is door de verschillend gekleurde lagen heel leuk te bewerken. Als je maantjes snijdt voor in de oven kun je in de schil bijvoorbeeld een blaadje, eikel of een naam snijden… personalised food! De pompoen bewaar je zo aangesneden het best in de koelkast. De pompoen kan prima in de soep, ook met schil! Stukjes pompoen in een stoofpotje met rode ui, knoflook, rode peper, koriander en kikkererwten blijft bij mij favoriet.